ISO 56001 İnovasyon Yönetimi Standartları Geliyor!
03.02.2023 | Meral Yurdakul
gembaakademi.com
ISO 56001 İnovasyon Yönetimi Standartları Geliyor!
Bir kuruluşun yenilik/yenilikçilik (inovasyon) yapma yeteneği, sürdürülebilir büyüme, ekonomik canlılık, artan refah ve toplumsal gelişme için kilit bir faktör olarak kabul edilir. Bir kuruluşun inovasyon yetenekleri, koşulların değişimini anlama ve bunlara yanıt verme yeteneğini, yeni fırsatların peşinden koşma ve kuruluş içindeki kişilerin bilgi ve yaratıcılığının kaldıraç etkisinden yararlanmasını ve dış ilgili taraflarla iş birliğini içerir.
Bir kuruluş, gerekli tüm faaliyetleri ve diğer birbiriyle ilişkili veya etkileşimli unsurları bir sistem olarak yönetiyorsa, daha etkin ve verimli olarak yenilik yapabilir. Bir inovasyon yönetim sistemi, kuruluşun inovasyon vizyonu, stratejisi, politikası ve amaçları ile, hedeflenen çıktılara ulaşmak için ihtiyaç duyulan destek ve süreçleri oluşturmada kılavuzluk sağlar.
İnovasyon, kuruluşların yeni ürünlerden, hizmetlerden, süreçlerden veya iş modellerinden değer yaratmasında temel etkenlerden biridir. Bu nedenle inovasyonun sistematik bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir.
Günümüzde birçok kuruluş inovasyon yönetimini çoktan oluşturmuştur. Bu yapı, inovasyon stratejisi ve hedefleri, süreçler ve organizasyonel yapılar dahil olmak üzere inovasyon operasyonları ve inovasyonu mümkün kılan faktörler, inovasyon kültürü, araçlar ve yöntemler, yetkinlikler, insan kaynakları ve finansal kaynaklar dahil olmak üzere inovasyon desteği gibi temel başarı faktörleri üzerine inşa edilebilir. İnovasyonu sistematik bir şekilde yönetmek değer yaratır ve kuruluşun geleceğini güvence altına alır. Sonuç olarak, kuruluşlar inovasyon yönetimi yeteneklerini ve performanslarını sürekli olarak geliştirme konusunda rehberliğe ihtiyaç duymaktadır.
İnovasyon kavramı ve inovasyon yönetimi konusunda uzun yıllardır farklı tanımlar ve yaklaşımlar yer alıyor ve kullanılıyordu. Nihayet, sistematik bir yaklaşımla, ISO tarafından Yönetim Standardları serisi kapsamında, ISO 56001 İnovasyon Yönetim Sistemi serisi standardlar hazırlanıyor. Bunlardan bir kısmı hazırlandı ve yayınlandı, bir kısmının çalışması ise devam ediyor, 2024 yılında hepsi tamamlanmış olacak. Böylece artık bu konuda uluslararası sistemde kabul edilmiş ortak bir dil kullanabileceğiz.
ISO 56001 İnovasyon Yönetimi Standartları Serisi
ISO 56001 İnovasyon Yönetim Standartları, ISO tarafından hazırlığı devam eden uluslararası bir yönetim standartları serisidir. Yukarıda yer alan şemada görüleceği gibi, ISO 56001, İnovasyon Yönetim Sistem Şartları standardı olup, diğer 56000-56002-56003-56004-56005-56006-56007-56008-56010 standartları ise kılavuzlar, temel kavramlar ve kelime bilgisi ve açıklayıcı ISO 56000 örnekleri standartlarından oluşmaktadır.
ISO tarafından 56000, 56002, 56003, 56004, 56005 ve 56006 standartları tamamlanmış ve resmi standart olarak yayınlanmış olup, ISO 56007, ISO 56008, 56010 ve ISO 56001 standart hazırlama çalışmaları ise devam etmektedir.
ISO 56000: Temel bilgiler ve sözlük içeriyor
ISO 56002: İnovasyon yönetim sistemine yönelik bilgileri kapsıyor. Bu standard için denetim ve belgelendirme yapılabiliyor. Türkiye’de bu yıl özel sektörden bir kuruluş(SOCAR), bu standard için belge aldı.
ISO 56003: İnovasyon ortaklığı için araçlar ve yöntemler açıklanmaktadır.
ISO 56004: İnovasyon yönetimi değerlemesinin nasıl yapılacağı açıklanmaktadır
ISO 56005: Fikri mülkiyet yönetimi için araçlar ve yöntemler açıklanmaktadır
ISO 56006: Stratejik istihbarat yönetimi için araçlar ve yöntemler açıklanmaktadır.
ISO 56007: Fikir yönetimi için araçlar ve yöntemler açıklanmaktadır.
ISO 56008: İnovasyon faaliyet ölçümleri için araçlar ve yöntemler
ISO 56010: Açıklayıcı ISO 56000 örnekleri açıklanmaktadır
ISO 56001: İnovasyon yönetim sistem şartları. Ana standard.
Serinin temel standardı olan ISO 56001 Sistem Şartları standardının, ISO tarafından 2024 yılında yayınlanması beklenmektedir. Bu standardın yayınlanması ile birlikte, 2024 yılından itibaren kuruluşlarda inovasyon yönetimi, uluslararası referans standartlar ve kılavuzlar eşliğinde daha sistemli ve etkin bir şekilde uygulanabilecektir. Diğer ISO yönetim sistemi standartlarında (ISO 9001, 14001 vb) olduğu gibi, pek çok kuruluş tarafından hızla uygulamaya alınması ve belgelendirilmesi hedeflenecektir.
Bu standarda uygun olarak bir inovasyon yönetim sisteminin uygulanmasının potansiyel faydaları aşağıdaki gibidir:
a) belirsizliği yönetme yeteneğinin artması;
b) artan büyüme, gelirler, kârlılık ve rekabet gücü;
c) azaltılmış maliyetler ve atıklar, artan üretkenlik ve kaynak verimliliği;
d) geliştirilmiş sürdürülebilirlik ve dayanıklılık;
e) kullanıcılar, müşteriler, vatandaşlar ve diğer ilgili tarafların artan memnuniyeti;
f) teklif portföyünün devamlı yenilenmesi;
g) kuruluşa katılan ve yetkilendirilmiş kişiler;
h) ortakları, işbirlikçileri ve finansmanı cezbetme yeteneğinin artması;
i) kuruluşun itibarının ve değerinin arttırılması;
j) düzenlemelere ve diğer ilgili gerekliliklere uyumun kolaylaştırılması
İnovasyon konusuna sistemli bir şekilde başlamak için, GEMBA’da yer alan, öncelikle ‘İnovasyona Giriş Eğitimi’ ve ardından ‘ISO 56000 Standardı eğitimi’ ile inovasyona yönelik temel bilgi ve kavramların edinilmesi yararlı olacaktır. Bir sonraki aşama olarak, yayınlanan ve kataloğumuzda yer alacak 56001 ailesi standart eğitimlerinin sırasıyla, 56002, 56003, 56004, 56005, 56006, 56007, 56008 ve 56010 şeklinde alınması katılımcılar için tamamlayıcı olacaktır.
ISO 56001 Yönetim sistemine 2023 yılında hazırlanmak ve 2024’te bilgi ve yönetim açısından temel şartlar standardına hazır olmak kuruluşlar için önemli bir avantaj sağlayacaktır. Bu standard için belge almak isteyen kuruluşlar da sistemlerini buna göre kurabilecek ve rekabette ön plana çıkabileceklerdir.