Lal Kavcar | 11.08.2020
Liderlik Nedir?
Basit bir tanım, liderliğin bir grup insanı ortak bir hedefe ulaşmak için harekete geçmeye motive etme sanatı olduğu yönündedir. Bir iş ortamında bu, çalışanları ve meslektaşları şirketin ihtiyaçlarını karşılayacak bir strateji ile yönlendirmek anlamına gelebilir.
Bu tanımı, başkalarına ilham vermeye hazır olmanın temellerini yakalar. Etkili liderlik fikirlere dayanır (ister orijinal ister ödünç alınmış olsun), ancak bu fikirler, liderin hareket etmesini istediği gibi davranmak için onları yeterince meşgul edecek şekilde başkalarına iletilmedikçe gerçekleşmez.
Daha da basitçe söylemek gerekirse, lider eylemin ilham kaynağı ve yöneticisidir. Başkalarının kendi yönlerini takip etmesini sağlamak için kişilik ve liderlik becerilerinin kombinasyonuna sahip olan gruptaki kişidir.
İş Liderliği
İş dünyasında bu tanım performansla bağlantılıdır ve herhangi bir liderlik tanımının bunu hesaba katması gerekir. Sadece kârla ilgili olmamakla birlikte, etkili liderler olarak görülenler, şirketlerinin kârını artıranlardır. Liderlik rolündeki bir kişi kurullar, üst düzey yöneticiler veya hissedarlar tarafından belirlenen kar beklentilerini karşılamazsa işten çıkarılabilir.
“Liderlik” ve “yönetim” terimleri birbirlerinin yerine kullanılma eğilimindedir. Yönetim, bir şirketin yönetim yapısını liderlik olarak ifade eder veya çeşitli yönetim ekiplerinin “liderleri” olarak aslında yöneticiler olan kişilere atıfta bulunur.
Bununla birlikte liderlik anlayışı , yönetim görevlerinin ötesine geçen özellikler gerektirir. Etkili olabilmek için, liderin elindeki kaynakları kesinlikle yönetmesi gerekir. Ancak liderlik aynı zamanda iletişim kurmayı, ilham vermeyi ve denetlemeyi de içerir.
Prentice, bunun için “insan asistanların yönlendirmesiyle bir hedefe ulaşılması” ve başarılı bir liderin, insanların motivasyonlarını anlayabilen ve çalışanların katılımını, grubun amacı ile bireysel ihtiyaçlar ve ilgi alanlarını birleştirecek bir şekilde dahil edebilen biri olarak tanımladı. Çalışanlara anarşi yaratmadan öğrenme ve büyüme fırsatları veren çağrısında bulundu. Prentice’in liderlerin çalışanları kuruluşun hedeflerini desteklemek için nasıl motive edebileceğine dair gözlemleri zamansız ve son derece ileri görüşlüydü.
Lider Doğulur mu, Lider Olunur mu?
Liderler uluslarımızı, topluluklarımızı ve örgütlerimizi şekillendirir. Bize rehberlik edecek ve dünyayı hareket ettirecek temel büyük ölçekli kararları verebilecek iyi liderlere ihtiyacımız var.
Doğal olarak diğerlerinden daha fazla liderlik yeteneğine sahip gibi görünen insanlar olsa da herkes belirli becerileri geliştirerek lider olmayı öğrenebilir. Tarih, daha önce deneyimi olmamasına rağmen, kriz durumlarında öne çıkan ve başkalarını önerilen eylem tarzlarını takip etmeye ikna eden insanlarla doludur. Liderlik rollerine adım atmalarına yardımcı olan özelliklere ve niteliklere sahiptiler.
Forbes dergisinde yazan “Leading So People Will Follow” kitabının yazarı Erika Andersen, çoğu şey gibi bu yeteneğin çan eğrisi boyunca düştüğünü söylüyor. Öyleyse gerçek şu ki, bir nebze doğuştan yetenek ile başlayan çoğu insan aslında çok iyi, hatta büyük liderler olabilir.
Liderlik Türleri Nelerdir?
Karizmatik Liderlik: Cesaret, özgüven, vizyon, değerler, ikna yeteneği ve başkalarını etkileyebilme, ileri görüşlü
Dönüşümcü Liderlik: Bireyleri dahil eden yeni fikirlere açık olup benimseyip kabul ettirebilen
Etkileşimsel Liderlik: Bireylerin kendi vizyonunu benimseyen, etkileyen, motive eden ve ihtiyaçlarını değerlendirip gözeten
Demokratik Liderlik: Toplum tarafından benimsenen ve daha çok topluluğun menfaatlerini gözeten
Hizmetkar Liderlik: Fedakarlığı yüksek, empati iletişimine önem veren, insani duygularla yöneten, insanların gelişimini destekleyen lidere verilen addır.
En Önemli 10 Liderlik Yeteneği
Tüm şirketlerin başarısında, yöneticilerinin liderlik kabiliyetlerinin payı büyüktür. Yönetici olarak görev yapacak olanların belirli liderlik özelliklerine sahip olması gerekir. Bu özelliklerden bazıları öğrenilebilirken, bazıları da kişinin karakteri ile ilgilidir. Liderlik için gereken en temel şeylerden biri çalışanların, üstlerinin onları yönetebilecek otoriteleri olduğuna inanmaları ve liderin bu pozisyondaki rahatlığıdır. Aşağıda listelenen 10 özellik, işe alım danışmanları ve psikologlar tarafından en çok atıfta bulunan liderlik özellikleridir.
İletişim
Güçlü iletişim yeteneği, pek çok kişinin en çok önemsediği liderlik özelliklerinden biridir. Bir yöneticinin ağırlıklı görevi iç ve dış kaynaklar arasındaki ilişki ve stratejileri düzenlemektir. İyi yöneticiler çalışanlarının endişe ve önerilerini dinler. Bu yüzden iletişimin tek taraflı olmaması önemli bir detaydır. Liderlerin iletişimde başarılı olmak adına sıklıkla diplomasi yeteneklerini de kullanmaları gerekmektedir.
İyi bir örnek olmak
Liderler aynı zamanda bir rol modelidir; çünkü genellikle diğer çalışanlar tarafından gözlem altındadırlar. Kendilerinin kolayca yapabileceği bir şeyi çalışanlarından isteyen üstler kolayca itibar kaybedebilir.
Sorumluluk almaya ve devretmeye hazırlıklı olmak
Birinin kararları alması ve sorumluluğu üstlenmesi gerekir ve bu kişi genelde ekibin en üst kademesidir. Ancak liderlik aynı zamanda sorumluluğu devretmek için görev dağılımı yapmayı da kapsar. Çalışanlarına sorumluluk devreden yöneticiler onları daha fazla sorumluluk almak adına da motive eder ve kurum sadakati yaratır.
Motivasyon
Çalışanların motivasyonu, onları teşvik etmek ve onlar için bir ilham kaynağı olmak, temel gereksinimlerden biridir çünkü yalnızca motivasyonu yüksek çalışanlar iyi çalışanlardır.
Potansiyeli keşfetmek ve açığa çıkarmak
vasfına sahip yöneticiler, genellikle kimlerin hangi yeteneklere sahip olduğunu ve bunu işlerinin yararına nasıl kullanabileceklerini öngörme yetisine sahiptir. Rekabetten korkmak yerine yetenekli ve motivasyonu yüksek çalışanların şirketin yeni liderlerine dönüşmesine yardımcı olurlar.
Toleranslı davranmak
Hatalar her iş yerinde olur ve bu önüne geçilemez bir gerçektir. Ancak hatalardan ders çıkarılmalıdır. Yöneticilerin belirli bir ölçüye kadar hataya toleranslı olmaları gerekir. Sinirlenmek veya eleştirmek yerine çalışanlarınızla hatalarını birlikte analiz edin ve aynı hatanın bir daha tekrarlanmaması için yapılması gerekenlerde anlaşın. Hata yapmaktan veya üstlerinden çekinen çalışanlar verimli ve özgürce çalışamaz.
Esneklik
Yöneticilerin farklı durumlara uyum gösterecek liderlik kabiliyetleri geliştirmesi gereklidir. Bunun için esneklik ve öngörü yeteneklerine ihtiyaç vardır.
Hedef ve beklentileri belirleyin
Çalışanlar ancak onlardan beklentilerinizi açık bir şekilde ifade ettiğiniz takdirde hedeflerinize yönelik biçimde çalışabilirler. Takımına iyi tanımlanmış, gerçekçi ve onları daha iyi olmaya zorlayan görevler veren liderler başarılı olmayı bekleyebilir.
Kendini doğru tanımak
Herkesin güçlü ve zayıf yönleri vardır. Kendi kabiliyetlerinizin ve eksikliklerinizi farkında olup bunlar hakkında açık olma cesaretini göstermek sizi daha başarılı bir lider yapacaktır.
Kendiniz olun
Patron dahi olsanız her zaman kendiniz olmalı ve size has ve size ait tarzınızla hareket etmelisiniz. Olmadığı biri gibi davranmaya çalışanlar veya rollerinin arkasına saklananlar uzun vadede başarılı birer lider olamazlar.